Paperon Kalesi – Çandır Kalesi

Görsel Sahibi: Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Arşivi

Paperon Kalesi, günümüzde Çandır Kalesi olarak da bilinmekte olup, Toroslar ilçesi sınırlarında, 1450 metre yükseklikteki bir plato üzerine kurulmuştur. Ermeni kaleleri arasında mimari açıdan en zengin ve tarihi en karmaşık olan bu yapı, tarihinin Ermenilerden daha eskilere, olasılıkla bir Bizans kalesi olan Papirion veya Papurion’a kadar uzandığını düşündürmektedir.

📜 Kısa Tarihçe

Kalenin tarihi oldukça karışıktır. Ermeni kalelerinden sayılmasına rağmen, geçmişinin daha eski olduğu sanılmaktadır.

🚪 Eşsiz Kale Girişi ve Merdivenleri

Paperon Kalesi’nin en önemli özelliklerinden biri, mimaride pek rastlanmayan karmaşık giriş sistemidir. Kaleye ulaşmak için iki kıvrımlı, yaklaşık 172 basamaktan oluşan bir merdiven kullanılmaktadır.

• Başlangıç: Birinci kıvrıma yaklaşık 1.30 santimetre yükseklikteki dar bir açıklıktan girilir.
• Nadir Özellik: Merdivenin birinci kısmının sonunda yuvarlak pervazlı bir kapı ve ardından gelen, duvarları uçurumun kenarına dayanan bir koridor görülür. Bu tarz giriş sadece Dağlı Kalesi’nde görülmektedir.
• Su Havzası: Güneybatı tarafında kısmen yontulmuş bir kapıdan doğal bir su havzasına (sonradan sarnıça dönüştürülmüştür) giden merdivenler mevcuttur. Batı tarafında ise sarnıca su taşımak için bir kemer yapılmıştır.
• Güncel Durum: Yok olan taş basamakların yerine bazı yerlere demir basamaklar, yıkılan doğu duvarı yerine ise demir korkuluklar yapılmıştır.

Görsel Sahibi: Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Arşivi

⛪ Zirvedeki Kilise ve Yapı Kompleksi

Zirvedeki kale içerisinde yer alan kalıntılardan en dikkat çekici olanı kuzeybatıdaki komplekstir. Bu alanda kilise kalıntısı ve iki katlı bir yapı kompleksi bulunmaktadır.

• Yapı Kompleksi: Büyük odalar arasında kemerli geçiş kapıları, sağlam odalarda ise süsleme unsurları ve boya izleri hala görülebilmektedir. Üst kat odalarına küçük bir merdivenle çıkılmaktadır.
• Kilise Mimarisi: Kilisede bulunan taş işçiliği 11. yüzyıl özelliği taşımaktadır. Apsis kenarlarındaki yan odalarda yer alan iki katlılık, bölgede az görülen bir özelliktir. Kilisedeki motifler, kalenin doğusunda yer alan Kızlar Manastırı’ndaki kilise ile benzerlik göstermektedir.

Yoğun bitki örtüsü nedeniyle tam olarak görülemese de, güneydoğu kesimde sivil halkın ikamet ettiği bazı yapı kalıntıları, tahrip olmuş bir kilise, sarnıçlar, duvar kalıntıları ve bir lahit de tespit edilmiştir. Son yıllarda kuzeybatı dış cephede yoğun yıkılmalar meydana gelmiştir.

🚌 Ulaşım ve Adres Bilgileri