Tarsus Eski Cami

Görsel Sahibi: TGM

Tarsus Eski Cami, Mersin’in Tarsus ilçesinde, tarihi katmanları ve mimarisiyle dikkat çeken önemli bir yapıdır. Bölgede halk arasında Kilise Camii veya Baytemur Camii isimleriyle de anılmaktadır. Yapının inşa tarihi, farklı kaynaklarda 2. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar geniş bir aralığa tarihlendirilmektedir, ancak genel kabul, mevcut yapının bazilikal planlı bir kilise temeli üzerine kurulduğudur.

📜 Yapının Tarihsel Dönüşümü

Tarsus Eski Camii’nin tarihi, Hristiyanlık dönemine kadar uzanmaktadır. Tarihsel olarak yapıyla ilgili öne çıkan bazı görüşler ve olaylar şunlardır:

• St. Paul Katedrali: Bazı anlatılara göre yapı, 1102 yılında St. Paul Katedrali olarak yapılmıştır.
• Ayasofya Kilisesi: Bazı kaynaklarda Orta Çağ’ın başlarına ait bir *yasofya Kilisesi’nden söz edilir ve bu kilisede 6 Ocak 1198’de Rupenlilerden I. Leon’un Ermeni Kralı olarak tanındığı ve taç giydirildiği anlatılır.
• Paulus’un Kilisesi: 1704’te Tarsus’a gelen P. Lucas, Ermeni kilisesinin Paulus’un kendisi tarafından inşa edildiğini belirtmiştir.
• Camiye Dönüşüm:
  • Bazı kaynaklar 1360 yılında Seyfeddin Baytemur el Harizmi’nin kiliselerden birini camiye dönüştürdüğünü ve bu nedenle “Baytemur Camii” adıyla anıldığını belirtir.
  • Diğer kaynaklar ise 1415 yılında Ramazanoğlu Şebabettin Ahmet Bey’in kiliseyi cami haline getirerek yanına bir minare eklediğini kaydeder.

🏛️ Orijinal Kilise Mimarisi

Yapı, camiye dönüştürülmeden önceki haliyle bazilikal planlı bir kilisenin temel özelliklerini taşımaktadır.

• Plan ve Örtü: Kilise bazilikal planlı, üç nefli, tonoz örtülü ve dıştan beşik çatılıdır.
• Duvarlar ve Sütunlar: Roma stilinde kalın ve yüksek duvarlara sahiptir. İç kısmı geniş, dışa bakan tarafı dar olan derin pencereleri ve kalın sütunları dikkat çekicidir.
• İç Mekan: Girişin sağında ve solunda birer yarım pilaster sütun ve bu sütunların hizasında salonu üç sahına (nef) ayıran, ikişerli iki sıra halinde dört serbest sütun yer alır. Bu sütunların gri renkli granit olduğu ve antik çağ yapılarına ait olabileceği düşünülmektedir. Orta salonun genişliği 12,60 metredir.
• Freskler: Tavanın merkezine rastlayan bölümde, ortada Hz. İsa olmak üzere, doğuda Yohannes ve Mattaios, batıda Marcos ve Lucas’ın freskleri bulunmaktadır.
• Kapı ve Alan: Batı yönde bulunan ve cephesi oldukça süslü bir kapıdan kiliseye girilir. Yapı, bu bahçe içerisinde yaklaşık 460 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır.

🕌 Camiye Dönüşümü ve Ekler

Kilise, güney duvarına mihrap eklenerek ve kuzeybatı köşesindeki çan kulesi korunarak, ulu cami plan şemasında bir cami haline getirilmiştir.

• Mihrap: Güney duvarına eklenmiştir.
• Minare: Doğu cephesindeki girişin sağında yer alır.
• Son Cemaat Saçağı: Kuzey cephesine eklenmiştir.

🚌 Ulaşım ve Adres Bilgileri